Cett encyclopedie est appelee a etre l’instument du travail de tous les specialistes des etudes iraniennes dans le monde. Nous nous rejouissons de voir apparaitre en Iran d’aussi grandioses realisations scientifiques.                             College de France

Une quantite impressionnante de renseignements du plus haut iteret pour tous ceux qui s’interessent a la civilisation Iranienne…  Universite De Paris

Une grande oeuvre encyclopedique d’Iranologie, faite a base d’un plan extremement interesaant, representant l’interet aussi bien que la passion qu l’Iran sucite dans le monde par son action civilisatrice sublime.        Universite De Rome (Universita degli studi di Roma)

A magnificent work of very great value, an important addition to the essential reference books kept in our library’s collections.  University of London

We salute in Mr. Shafa the skilful translator of many American works of literature; but we honour him also as a master builder of understanding, the symbol of the union of our two cultures.   Princeton University

We pay you homage as worthy representative of the cultural impulse of modern Iran, and impulse which inspires the profoundest respect among those throughout the world who have links of any kind with Iranian Culture.             Harvard University

This careful labour, of such great value, will prove to be a most helpful reference work for all those interested in Iranian studies.  University of Pennsylvania

<<The world of Iranology>> has already been placed on the shelves of our Middle East Center Library and is already proving of great value to our faculty and students interested in Iranology University of Chicago

 A stupendous and admirable work that will be of utmost utility and service to all those who study Iranian history and culture. It is a lasting achievement                     University of Gottingen (George-August- Universitat Gottingen)

This impressive result of years spent in research, presented in a perfect and impressive manner…         University of Marburg (Philipps-Universitat Marburg)

A “magnum opus” with a vast amount of information excellently arranged and presented, that will no doubt be of the greatest interest and value to all scholars working on the history and culture of Iran.                    University of Oslo (Universitat I Oslo) 

A wonderful work that will be of great importance to our Iranian studies.                      Helsingfors University (Heslingin Yliopisto)

Through the wealth of its information embracing all aspects of Iranology, this biographical and bibliographic encyclopedia is a unique work of its kind indispensable for every centre of Persian Studies.               University of Lieden (Universiteit Lienden)

A magnificent work which will contribute effectively to all studies of the civilization, culture, language and literature of Iran.      University of Utrecht (Universiteit Utrechtt)

A work which will be greatly appreciated by all those interested in the Persian language and culture.              Ghent University (Universiteit Gent)

Pour nous specialistes cet ouvrage consituera desormais un instrument du travail indispensable.          Universite Catholique de Louvain

Ouvrage encyclopedique des plus interessants.                       Universite d’Athenes                        (Athinisin Ethnikon Kai Kapodistriakon Penepistimio)

A magnificent contribution to international studies of Iranology.      Salvador University, Buenos Aires

A monumental work which encompasses a vast amount of information about everything that has been and is being done in the field of Iranian studies in the various countries of the world…  University of Delhi

This monumental work, one of the most important projects for all students of Iranian culture, will be, when completed, indispensable for any serious scholar of Iran.                University of Illinois

Truly a mammoth project…                      University of Toronto

Un enterprise scientifique ambitieuse et grandiose….      Academie National d’Italie (Accademia Nazionale Dei Lincei)

A monumental work, fruit of an immense work of scholarship. Austrian Academy of Sciences      (Ostereichische Akademie der Wissenschaften)

A valuable and comprehensive publication of great assistance to all research workers and scientists interested in Iranian Studies. The Norwegian Academy of Sciences and Letters      (Det Norske Videnskaps-Akademi I Oslo)

A publication of the greatest importance for oriental studies. Mainz Academy of Sciences and Letters      (Akademie der Wissenshaften und der Literature Mainz)

An astonishing wealth of information….    Gottingen Academy of Sciences and Humanities     (Akademie der Wissenschaften in Gottingen)

Soviet scholars have received with great interest this encyclopaedic work, fruit of long years of study and research, in which is gathered in such a useful way all the essential information now available to the scholastic world for use in Persian Studies.                     Soviet Academy of Sciences (Akademii Nauk SSSR)

Ouvrage desormais indispensable pour les etudes de la langue et de la civilisation Iraniennes.        Academie des Science, Belles-Letters et Arts de Lyon

Les specialistes greos trouvent un precieux instrument de travail en cette oeuvre encyclopedique tant par l’abondance de ses informations que par la richess de ses notices bibliographiques. Academie d’Athenes    (Akademia Athinon)

Un document precieux qui a considerablement enrichi notre bibliotheque.                      Academie de Lettres du Bresil  (Academia Brazileria de Letras)

L’Academie Argentine des Lettre Accueille avec la meilleur consideration la publication de cette encyclopedie d’Iranologie, et souhait a Mr. Shafa pleine reussite pour mener a bien cette tache  Academie des Letteres d”argentine    (Academia Argentina de Letras)

A significant and fundamental enrichment of our knowledge of the subject of Iranology.    Vienna University        (Universitat Wien)

A much needed book of reference which at the same time acquaints the readers with the extensive cultural and historical ties that Iran has with many other countries of the world.  Osmania University (Hyderabad)

All students and lovers of Iranology will benefit so greatly from this work that its value cannot be estimated.                       University of Karachi

Excellent work that will be of great assistance to all scholars interested in the field of Iranology.           Hebrew University of Jerusalem

A work destined to be greatly appreciated by all the world’s Iranologists.                                                                                 International Association of Orientalists

A work important at the same time for Iranology throughout the world and for the academic world of Iran, which can see reflected in it, clearly and backed up by a wealth of documentation, the universal influence, originality and diversity of its culture.   German Iranologists Society   (Deutscher Iranistenkreis)

On ne saurait trop louer une telle oe/uvre encyclopedique: un travil exhaustif, embrassant toute les branches d’etudes Iraniennes, fournissant tous les renseignements que l’on peut desirer dans ce domaine d’etudes, Oeuvre magnefique d’un erodit don’t la competence est connue de tous… Institut Italien Pour le Moyen et l’Exrreme-Orient         (Instituto Itaniano Per il Medio ed Estremo Orient (IsMEO)

The publication of this huge encyclopaedia of Iranology, which for the first time presents a systematic inventory of these studies in more than 80 countries, provides us with a work of inestimable value, a standard work. A monumental task, accomplished by one of the best quailed scholars on this subject at the world level.       German Institute of International Cultural Relations (Institut fur Auslandsbeziehungen)

A most impressive and exhaustive publication, which promises to be of immense service to Iranological studies.                           The British Institute of Persian Studies

The appearance of this monumental work is a brilliant moment for Iran and the friends of Iranian culture, for the good reason that we have no other book which can provide so completely detailed a catalogue of the universal influence of this culture.     Czeckosloak Academy of Sciences  (Ceskosovenske Akademie Ved Orientalnt  Ustav)

Grace a l’heureuse initiative prise en publiant cette oeuvre gigantesque, les specialistes en matiere d’orientalisme disposeront desormais d’un precieux instrument de travail. Association espagnole de Orientalistes    (Asociacion Espanola de Orientalistas)

… A monumental work on which the author is to be congratulated. The assembled information will be f great permanent value to all scholars pursuing Iranian studies.      Victoria & Albert Museum Londo 

ماجرای 30هزار سند بازيافته

عليرغم همه اين اميد ها، متاسفانه در مرحله عمل هيچ جلد ديگری از اين فرهنگنامه منتشر نشد، زيرا اندکی بعد سال بحران زای 1357 (1979) فرا رسيد و تحولات سرنوشت ساز اين سال وضعی را فراهم آورد که در آن مسئله اساسی ديگر ادامه انتشار اين دوره نبود، بلکه حفظ خود مجموعه اسناد ومدارکی بود که در طول ده سال کار شبانه روزی فراهم آمده بود، ويقين بود که در صورتی پيروزی انقلاب، کتابخانه پهلوی و هرچه متعلق به آن بود از نخستين آماج های ويرانگری کسانی خواهد بود که بنام مذهب عليه آنچه از فرهنگ و هويت ما قبل اسلامی ايران نشان داشت بسيج شده بودند. با توجه بدين خطر، در آخرين فرصت ها کوشيدم تا اين مجموعه منحصر بفرد را بی سرو صدا به خانه دوستی ديرين منتقل کنم، که با آگاهی کامل بر خطری که ميتوانست از اين بابت متوجه او شود اين امانتداری را پذيرفت، با اين اميد مشترک که در آينده ای نه چندان دور امانتی مرا به من بازگرداند.

ولی اين "آينده نه چندان دور"به کابوس بيست و پنج ساله ای بدل شد که هنوز هم به پايان خود نرسيده است، و بناچار در اين مدت يکربع قرن – که منطقا ميتوانست فرصت کافی برای تکميل و چاپ اين مجموعه را به من داده باشد- مطقا کاری در  اين راستا انجام نگرفت، هر چند که اين سالهای ظلمت برای من به بی خاصيتی نيز نگذشت، زيرا مرا واداشت تا آن وقتی را که ميبايست صرف اينکار بنيادی کرده باشم صرف تلاش بنيادی ديگريعنی روشنگری های لازم در زمينه های مذهبی کنم که در شرائط استثنائی اين سالها، و با توجه بدانچه درايران کنونی ما ميگذرد، ملت ما و بخصوص نسل جوان و آينده ساز آن بدان نيازی حياتی داشت، و خوشوقتم که اين تلاش بيست و چند ساله من همزمان با تلاش های بسيار ارزشمند روشنگرانی ديگر، موفقيت مورد انتظار را تاحدزيادی به همراه آورده است.

با وجود همه اينها، ميبايد اعتراف کنم که ياد گنجينه مدارکی که در تهران گذاشته بودم و ديگر اميدی به دستيابی بدان نداشتم همچنان مرا آزار ميداد، و اگر بر اين موضوع تکيه ميگذارم برای اين است که بگويم هنگاميکه درتابستان گذشته، دوستی مه بيست و پنج سال امانتدار اين گنجينه بود توانست سر انجام آنرا به نحو شگفت آوری ( که اجازه توضيح بيشتری در باره آن ندارم) دست نخورده و سالم به من باز گرداند، اين رويداد تا چه اندازه در من اثر بخشيدو چگونه نيروئی را به من باز گردانيد که سختو نيازمند آن بودم.

در تابستان گذشته کوشيدم تا طبقه بندی پيشين مدارک باز يافته را در انطباق با شرائط کنونی سياسی و جغرافيائی جهان مورد تجديد نظر قرار دهم، زيرا در اين فاصله يکربع قرن با فروپاشی امپراتوری شوروی و تجزيه فدراسيون يوگسلاوی شمار کشور هائی که در اين مجموعه مورد بررسی قرار گرفته اند افزايش يافته است. بدين ترتيب، تقسيم بندی کنونی اسناد بجای 86 کشور قبلی ، 101 کشور کنونی را شامل ميشود:

آذربايجان، آلبانی، آلمان، اتريش، اتيوپی، اردن هاشمی، ارمنستان، ازبکستان، اسپانيا، استراليا، اسرائيل، اسلواکی، اسلونی، آفريقای شرقی، آفريقای غربی، آفريقای جنوبی، افغانستان، الجزائر، اندونزی، انگلستان، آمريکا (آيالات متحده)، آمريکای لاتين، اوکراين، ايتاليا، ايسلند، برمه (ميانمار)، بلژيک، بلغارستان، بسنی، پاکستان، پرتقال، تايلند، تبت، ترکمنستان، ترکيه، تونس، جمهوری چک، چين، دانمارک، رومانی، ژاپن، سری لانکا، سوئد، سودان، سوريه، سومالی، سوئيس، عراق، عربستان سعودی،عمان، فرانسه، فنلاند، فيليپين، قازاخستان، قبرس، قطر، کانادا، کروآسی، کشمير، کويت، گرجستان، لبنان، لهستان، مالت، مالزيا، مجارستان، مراکش، مصر، مقدونيه، مناکو، نپال، نروژ، نيوزيلند، هلند، هندوستان، يمن، يوگسلاوی، يونان.

مطالب مربوط به هر کشور بر حسب کميت و کيفيت روابط آن کشور با ايران، فصول زير را به تمامی يا بصورت بخشهای معين از آنها شامل ميشود: 1) روابط مدنی وفرهنگی ايران با آن کشور از آغاز تا به امروز (که به تفاوت از چند هزار سال تا فقط چند سال را در بر می گيرد)؛ 2) گزارش فعاليت های ايران شناسی احتمالی در آن کشور در دو سده گذشته؛ 3)مراکز آموزشی زبان و ادبيات پارسی و مطالعات ايرانی در دانشگاه های آن کشور؛ 4) فهرست کتابخانه های دارای کتابهای خطی  پارسی در آن کشور ومشخصات کاتالوگهای چاپ شده اين کتاب ها؛ 5) فهرست موزه های دارای آثار باستانی و هنری ايرانی در آن کشور و توضيحات مربوط بدين آثار؛ 6) معرفی مجلات خاورشناسی و ايرانشناسی منتشره در آن کشور؛ 7) فهرست کلی کتاب های چاپ شده در آن کشور در ارتباط با ايران، يا ترجمه شده از پارسی، يا متون چاپی فارسی، از نخستين کتاب چاپ شده تا زمان حاضر، به ترتيب سال های انتشار اين کتاب ها، بانقل عناوين کتابها به زبان اصلی و ترجمه فارسی آنها.

در برآوردی کلی، مجموعه اسناد گرد آوری شده در ارتباط با يکصد کشوری که از آنهال نام برده شد، اضافه بر فصول مربوط به «جای پای فرهنگ ايران» در هريک از اين کشور ها، بررسی های مربوط به 700 انستيتوی دانشگاهی يا مستقل را که قلمرو تحقيقاتی آنها مستقيما با ايران ارتباط دارد، و 200 دانشگاه را که در آنها زبانشناسی ايرانی يا زبان و ادبيات پارسی در سطوح مختلف تدريس ميشود، و در حدود 400 کتابخانه ملی يا دانشگاهی یا تخصصی را که دارای نسخه های خطی فارسی هستند، و يک هزار موزه و نگارخانه دارای آثار باستانی يا آثار هنری ايرانی، وبيش از 300 مجله خاورشناسی و مشخصات بيش از 15،000 کتاب چاپ شده در اين کشور ها را در ارتباط با ايران در طول چند قرن گذشته شامل ميشوند.

در دوره بيست جلدی اين فرهنگنامه کشور های  آلمان،  انگلستان، آمريکا (آيالات متحده)، ايتاليا، پاکستان، چين، روسيه، فرانسه، هندوستان، هرکدام يک جلد کامل (شامل 500 صفحه يا بيشتر) و بررسيهای مربوط به کشورهای: آذربايجان، ازبکستان، اتريش، اسپانيا، استراليا، اسرائيل (قديم و جديد)، افغانستان، بلژيک، بسنی،تاجيکسنات، ترکيه، جمهوری چک، دانمارک، رومانی، ژاپن، سوئد، سوئيس، عراق، کانادا، گرجستان، لهستان، مجارستان، مصر، نروژ، هلند هرکدام 100 تا 200 صفحه و ساير کشور ها از چند صفحه تا چند ده صفحه را شامل ميشدند. و بدين ترتيب فصول مربوط بدانها بر حسب طبقه بندی های جغرافيائی يا فرهنگی (اروپای شرقی؛ بالکان؛ آمريکای لاتين؛ افريقای شرقی و غربی و جنوبی کشور های خليحج فارس؛ آسيای جنوب شرقی، جمهوری ههای قفقاز، جمهوری های آسيای ميانه و غيره) در مجلدات 500 صفحه ای در کنار يکديگر قرار ميگيرند.

* * *

شرايط امروزی برای نشر چنين فرهنگنامه ای، طبعا همان شرائطی نيست که در بيست و پنج سال پيش وجود داشت. خود من نيز با آنکه امروز همان آمادگی و اشتياقی را در پيشبرد اين کار بزرگ دارم که در آن زمان داشتم،؛ ديگر آن نيروی جسمانی را ندارم که شبهای دراز مرا تا بامدادان در پشت ميز کارم بيدار نگاه ميداشت. و نه تنها چنين توانائی را در خود نمی بينم، بلکه اين خوش باوری را نيز ندارم که اصولا فرصتی برای بپايان رسانيدن اين مهم در پيش روداشته باشم.

با توجه بدين واقعيت، امروز فرمول واقع بينانه تری را برای اجرای عملی اين طرح بزرگ پيشنهاد ميکنم، و آن اين است که اين بار کار تدوين اين فرهنگنامه نه بصورت فردی بلکه بصورت يک همکاری دسته جمعی انجام گيرد، بدين ترتيب که سازمانی مرکزی زير نظر هيئت امنائی از شخصيت های معتبر مورد قبول و شناخته شده، ترتيبی دهد که کار نگارش هر يک از فصول مختلف اين فرهنگنامه بعهده دانشمندان صلاحيتدار ايرانی از جمع استادانی که اکنون در شماری از مهمترين دانشگاه ها يا سازمان های علمی و فرهنگی جهان با موفقيت مشغول کارند، بر اساس اسنادی گرد آوری شده کنونی و مدارک دیگری که ميبايد بدانها افزوده شوند، گذاشته شود و هزينه چاپ هريک از مجلدات بيست گانه آن نيز همراه باحق التاليف نويسندگان توسط ايرانيانی متمکن و فرهنگدوست از جمع شخصيت های اقتصادی موفق و غالبا خود ساخته ای که آنان نيز در کشور های مختلف جهان مشغول کارند، يا از جانب سازمان های ذيعلاقه اقتصادی يا فرهنگی، که مسلما شمارشان بسيار بيش از تعداد لازم برای چاپ بيست مجلد فرهنگنامه است، تامين گردد، و اين موضوع در روی جلد هر کتاب قيد شود که اين مجلد با همت عالی (Sponsorship) فلان شخصيت يا موسسه انتشار يافته است. شايد نيازی بدين ياد آوری نباشد که اين نحوه کمک های فرهنگی امری بيسابقه نيست بلکه در اروپا و آمريکا و ژاپن و هنئدوستان به کرات بدان عمل شده است.

 مدارک بنيادی برای تدوين چنين فرهنگنامه ای را، اکنون بصورت مجموعه منحصر به فردذ 30،000 سندی که ممکن بود سرنوشتی بهتر از سرنوشت کتابهای 14 قرن پيش بدست شمشير کشان سعد وقاص نابود شدند نداشته باشند – و خوشبختانه چنين نشد- در دسترس فرهنگيان و فرهنگ پروران جامعه برونمرزی ايران ميگذارم، با اين انتظار که اين جامعه بزرگ دو ميليون نفری، با امکانات فراوان انسانی و مالی خود، در سالهای آغازين هزاره سوم پا در جای پای بزرگمرد طوس در سالهای آغازين هزاره دوم گذارد، يعنی با الهام از شاهنامه زندگی ساز او که در درازای هزاز سال نيرو بخش ملت ما در روياروئی با چماقداريهای عرب و ترک و مغول وتاتار و ترکمن شد اين بار «ايــــــران نامـــه ای» به همان اندازه غروز آفرين را به نسل های اهدا کند که ميبايد بر فراز و يرانه های ايران زخم خورده امروز، ايران آزاد وآباد و سرفراز فردا را بنياد گذارند.

 شجاع الدين شفا

آوريل 10، 2004

استاد شفا معتقد است فرهنگ ايران بدون استفاده از شمشير و با گستره ويژه ای که دارد سهم بزرگی در بنيانگزاری تاريخ فرهنگ های جهان غرب دارد. دکتر شفا به نقل از هگل ميگويد: "ايران تاريخ فرهنگ های جهان را بنيان نهاده است. هگل روشی را برای بررسی تاريخ فرهنگ شناسی بنيان گذاشته که معتقد است تاريخ ايران سکوی اصلی را بخود اختصاص ميدهد.

دکتر شفا در نامه خود نگاشته اند:

 "فکر ميکنم با اهدا چنين مجموعه ای که حاصل سالها تلاش شبانه روزی من آنهم در پر بار ترين سالهای فعاليتهای فرهنگيم بوده است گام اصلی را دراين راه برداشته باشم، ولی برداشته شدن قدم های بعدی با کسانی چون شما و همکارانتان خواهد بود که هم فعالترين بخش جامعه فرهنگی امروز ما را تشکيل ميدهيد و هم ابزار بسيار موثری را برای گفتگو با ايرانيان دور و نزديک در زمينه اجرای اين برنامه بزرگ فرهنگی در اختيار داريد."

 بسياری از هم اکنون برای پيش خريد نمودن چنين مجموعه ای داودطلب شده و آماده هستند نه تنها در تدارک آن داوطلبانه مشارکت نمايند بلکه با پيش خريد نمودن آن آمادگی خودرا برای باز يابی فرهنگ غنی و ارزشمندی شتافته اند که سالها اساس ديپلماسی ها، دانش، علم، تحقيق و روش های انسانی بوده است.

 اينجانب به نوبه خود همانطور که خواست استاد شفا است آمادگی خود را برای به ثمر رسانده آرزوی ديرينه اين شخصيت ممتاز اعلام نموده ام و تا زمانی که انرژی در بدن دارم برای انجام کار از هر کوششی دريغ نخواهم کرد.

 چنانچه مايل به همکاری باشيد آمادگی خود را از طريق ايميل اختصاصی آقای دکتر شفا: info@tavalodidigar.com  ,  اعلام فرمائيد تا برای جذب همکاری های شما  به آگاهی استاد برسد.

 بر همگان است که در اين امر مهم شرکت نمايند.